a capela de belem

Na santiaguesa parroquia de santa cristina de fecha, atópase a capela de belem, si así rematado en m. O conxunto componse dunha enorme capela, unha fonte semi subterranea protexida por una grande balaustrada granítica, unha carballeira vida a menos e una palco da música petreo. O sitio ten toda a pinta de ser un sitio de antiguos cultos precristiáns de adoracións as deidades das augas. chama a atención o tamaño grande da capela, mais ainda que o da igrexa parroquial a que pertence. pero o que mais chama a atención son as duas hornacinas cheas de velas e ofrendas que atopamos o comenzo da estrada que leva ata os pes da capela. e que a dia de hoxe ainda segue tendo a sua utilidade como se pode comprobar o ver alí o zapato  dun cativo moi cativo, a modo de ofrenda para sandar algún mal dos pes, ou quizas do camiñar. e chocante ver como se mezcla o pasado en forma de cirios co presenta en forma de zapato de bebé.

o lavadoiro a carballeira e o muiño da peregrina

As veces pasas por sitios que poderian ter todo o encanto do mundo e mais, pero por culpa de estar comestos pola vexetación o único que teñen e vergoña allea de como poden estar así.
sempre que pasaba na bici por detrás da igrexa parroquial da peregrina nas aforas de santiago, pensaba o mesmo o ver entre silveiras as ruinas dun vello muiño fariñeiro e un lavadoiro vido a menos, o carón dunha carballeira tamén invadida.

pero hoxe alegreime moito e flipei o ver ese sitio ca cara lavadiña, e que ven lle sentou. esperemos que agora coiden del, que o malo desta terra e que a xente pensa que as cousas cuidanse solas, e as silverias cortanse solas.....que bonita e a nosa terra, pena que haxa tantos galegos nela jajaja

e o mellor é que se queres cargar o movil ata hai un carballo cunha caixa de enchufes.......galicia galicia

O CRUCEIRO DE CARRAIS

No coruñès concello de rois, terras que fan de unión entre o val da amahia e as terras de padrón, atópanse interesantes cruceiros de capeliña, que se diferencian do resto por ter unha mini capela entre o fuste e a cruz. un destes cruceiros de rois e  coñecido polo nome de carrais, pero mais coñecido é por ter no seu fuste unha talla de san antoniño, a que a xente dende sempre e tamén a dia de hoxe, acude cando perde algo, sexa obxeto ou animal, e atalle algo  no brazo o santiño, e non llo vai desatar ata que aparece o que perdeu. Asì mo contaron dous vellos petrùcios que estaban sentados tomando o sol da tardiña cando parei  ca bici a perguntarlles polo nome do cruceiro. _ven moita xente e atalles cousas no brazo para pedir favores, ata ven algún estudante para aprobar os examenes, contabame un, cando o outro vello dixo con sorna,_xa poden atarlle moitas  que como non estuden.......jajaja

A IGREXA DOS CULETES DE RIANXO

No mariñeiro pobo de rianxo atópase a igrexa de santa columba, un bonito exemplar do século XV. Toda a cornisa atópase chea de canzorriños, a maioria moi gastados polo paso do tempo e por estar preto do mar, ainda que a dia de hoxe non tanto polos recheos que se fixeron para gañarlle espazo a este mar da arousa, cando a construiron si estaba si, e o que si que estaba e sigue alí, son dous canzorillos antropomorfos que representan a duos paisanos en posición fetal, literalmente separando as nadegas cas mans e deixando o aire o burato do
culete.....jajaja. sempre me chamou a atención como antes da contrareforma o sexo era algo tan tribial e normal na sociedade medieval que ata se representaban cousas así nos lugares mais sacros, como esta casa de deus de rianxo, santa columba ou xogando co nome......santa co culete.

o canzorrillo do culete e o da dereita

FOTO CURIOSA

Chamoume moito a atención a igrexa parroquial de villestro en santiago, sobor de todo por ter
o seu carón o edificio da antigua escola parroquial e diante, o camposanto. sera por eso que os
galegos dende sempre temos unha relación peculiar ca morte????

imos o recreo dirian os cativos, e o profesor  dirialles, pero sin xogar enriba das tumbas.......jajaja

o misterioso cruceiro de vrins

Outra  de cruceiros, recoñezo que me fascinan.  todos teñen unha historia detrás, todos teñen unha función que desempeñar, todos teñen certo simbolismo e relación co mais alá pero estando acó, nesta vella terra galega.
o vello cruceiro de vrins, atópase nun camiño pouco transitado, seguramente fai anos estaríao mais, pero agora como moitas corredoiras e congostras da nosa terra, perdeu a sua función principal de unir aldeas ou de camiño dende estas as terras de cultivo.

a vexetacíón rodeao por completo, e ademais faltalle unha das aspas que forman a cruz, está velliño o pobre........e é unha pena que fique así pois o final.....
outras veces, falando ca  xente da aldea próxima o cruceiro polo que perguntaba, sempre había alguén que se transformaba na voz destas cruces e contàbame a súa historia, pero con este non, ninguèn sabe nada del,  e que como o camiño donde se atopa, (que foi perdendo transito e vida), o mesmo pasoulle a el.
unha señora contoume que era parte dun via crucis a fisterra ou viceversa, e ainda que non sei se será verdade ou non, ten o seu sentido pois por estas terras do concello de santiago, antiguamente pasaría algunha via de peregrinación, temos que pensar que o camiño peregrino a fisterra pasa  relativamente perto desta aldea, e que poderia ser que o crearse novos nucleos de poboacion e por ende novos camiños, este pasase a segundo plano, e asi  con el tamén o cruceiro.

chama a atención por que non ten unha das aspas da cruz

 pero ainda que da pena velo así, ferido, ainda sobrecolle, ali enriba do penedo

o cruceiro de bargo

Sempre que ando na bici pola zona da peregrina, gústame pasar por este cruceiro, hoxe fun sacarlle unhas fotos e mirar en que ano foi construido, cando estaba limpando a data, apareceu unha señora maior: -Sii!! eu moito non sei, pero puxérono ahí para que cando pasaban cos cadaleitos os defuntos non entraran na aldea pois é unha encrucillada de camiños e ahí aparecia(referíndose a santa compaña). tamén moitas señoras traian os seus filliños para sacarlles o mal do aire, poñianos no cruceiro e facianlle cruces polo corpo, pero hai que pensar que neses tempos pasábase moita famiña.

1892, a data da construccion do cruceiro

a señoriña marchando para a sua casa.

encàntame falar ca xente maior, sempre producese unha dicotomia, por un lado contan estes sucesos como si non cresen neles, pero por outro cando chos están a contar, fanno como se fose cousa de tempos pasados, nada de lendas nin faladurias, cousas que pasaron na realidade pero que eles non viron. cando a escoitaba tiña moitas ganas de pedirlle si a podia grabar ca cámara,  pero deume reparo, e cando a señora se despidiu saqueille a foto sen ela se decatar.

os petroglifos de correxins

As aforas de Santiago pero no mesmo concello, podemos visitar unha mostra de arte da prehistoria, non todo vai a ser  románico, barroco, gótico e tiro por que me toca........... normalmente cando algún concello non ten a sorte de ter monumentos dignos de mención no seu territorio, potencia o que ten, moitas veces os petroglifos, pero  en santiago, pasan a un segundo plano ante a magnificencia da zona vella. pero ahi están.o conxunto componse dun grande petroglifo en forma de círculo concéntrico e algún mais cativo.

a mellor hora para velos e o final do día cando os raios do sol dan oblicuamente nas rochas de granito.

as fotos stán feitas polo medio día por eso non se aprecian moi ben.

existirá a zona vella dentro de 5000 anos.......

conxunto relixioso de marrubio

ten as medidas precisas para rozar a perfección
No concello de montederramo, terra de bidueiros, e unha das portas de entrada as serras sudorientais ourensás, podemos visitar un deses sitios de postal que non suelen sair nas guias turísticas, e mais neste concello donde turisticamente falando todo xira, como durante centos de anos o redor do renacentista mosteiro de montederramo.o conxunto componse da capela de santo antón e dun cruceiro con cuberta o que se accede por unha portiña de ferro franqueada por dous petos de animas. o sitio esta chulísimo, é e moi agradable a vista, aqui non prima a arquitectura monumental, sinon a do rural galego, cuasi etnografia, pero con moita arte, seguindo os parámetros das construccións clásicas gregas, ca medida perfecta. un sitio de postal deses que atopas por casualidade(encántanme estas sorpresas) e que non te imaxinabas nin que existian.

sobrado de trives

Canzorrillo en forma de culete

No ourensá concello da pobra de trives, atópase a aldeiña de sobrado de trives, casas de boa canteiria de granito, portas e fiestras de madeira de castiñeiro, e balcóns de ferro fundido. as casas lucen engalanadas con frores e algunha parra xa que estamos nas terras altas do bibei zona de bos viños.

presidindo a aldea temos a fermosísima igrexa románica de sobrado, e como en todas estas aldeas perdidas e case sen vida, para visitala por dentro hai que perguntar a algun veciño(se atopamos algun claro, jajaja) que ten a chave para que nos abra as portas do templo.

antes de partir a aventura e conseguir que nos abrisen a porta unha señora bastante amable por certo, dimos unha volta o redor da igrexa e.... chamounos moito a atención un dos canzorriños, en forma de cu, ata tiña o burato.... aqui poderiase usar a frase de que sobrado de trives está no cu do mundo......porque estar si que está, pero vale ben a pena.

o fogar de breogan

o muiño e unha verdadeira obra de arte en miniatura.

tiña gañas de coñecer este sitio, ademais chamase fogar como o do santiso e está na parroquia lalinense de santiso, o que facia que ainda tivese mais gañas de coñecelo.

unha das entradas é un enorme bocoi

así que un día.....deixamonos caer por alí. o fogar de breogan e un sitio curioso si, algo indefinible, quizás quedarialle ben a etiqueta de parque temático de galicia, vamos, unha churrasqueria de toda la life pero tuneada con motivos galegos, como a palloza, o mini muiño de pedra o que nin a auga lle falta para mover a roda, e ata unha piscina.... non quero imaxinarme a xentiña toda borracha, nunha tarde de moito calor bañándose ali...... todo son suposicións claro esta. as camareiras visten cun traxe de bailar a muiñeira, e unha das entradas imita un enorme bocoi de madeira. o sitio mezcla a pedra, a madeira e algunhas cousas novas sen ningún pudor, vamos, un parque temático galego nas vellas terras do deza.

gaxate

Hai sitios sorprendentes polo que de diferentes a norma son, eso mesmo é o que os fai particulares, e dalles certa personalidade de sitio distinto. un deles e a aldea de gaxate, no pontevedrés e montesio concello da lama, à que a maioria lles sonara simplemente e por desgracia, polas noticias: ingresa no carcere da lama..... bla bla bla, pero por sorte, ademais de talego, neste concello atopase gaxate, unha aldea toda ela che de enormes mansións, caseróns que nos retrotraen a principios do seculo vinte, si, aqui non che hai horreos, nin cortellos, era unha aldea de guiris, maiormente de vigo ou fillos da emigración que fuxiron do agobio da cidade(xa naquela epoca), e construiron estas vivendas non lugar alto, con aire puro. outra cousa curiosa e chamativa e a especie de peto de animas que se atopa o carón da ponte, pintando con vivas cores coma os pobos mariñeiros. se ides non facer coma min que pensei que unha casa ca porta aberta e vendoselle o salón tamén decorado rollo antiguo cos mobles de fai 50 anos polo menos, era unha taberna de toda a vida, e resulta que non, que era unha casa particular jajaja.

o mosteiro de melon

Hai terrazas, kitchs, terrazas horterillas, de andar por casa, de barrio de toda la life neno, de pobo,fisnas, de postureo, de deixarse ver ou ser visto, etc etc etc..........pero para min persoalmente, a terraza mais orixinal na que me tomei algo na miña vida, foi a que se atopa dentro dun dos claustros semi ruinosos do mosteiro de melón,todo un pracer para a vista e os sentidos tomarse algo rodeado de pedras cheas de historia, desta terra histórica de por si que é o sempre sorprendente ribeiro. sempre me chamou a atención o topónimo melón.......jajajaja, e xa postos, tamén na provincia de ourense, o de sandias, con tilde na segunda a, pero si lla sacamos....

a ponte taboada

Nas vellas terras do deza, vertebradas polo rio do mesmo nome, atópase a ponte taboada. unha vella ponte, tan vella que o seu nome deriva de pons tabulata, referíndose a unha antiga ponte de madeira que existia no lugar que hoxe ocupa esta e que nos permite pasar dunha beira a outra do rio deza. a nos e a os pelegríns que van cara a santiago, pois esta ponte e un hito no camiño do sudeste ou via da prata. vale a pena acercarse ata ela polo simple feito de que está no medio da natureza e por sorte ningunha estrada asfaltada chega ata a ponte, vamos que de sempre foi unha ponte para transeuntes e carros do pais, que cantaban por estas vellas terras do deza.!!!

a acròpole de monterrei

Señoreando a chaira de monterrei, impoñente na súa grandiosidade, atópase o conxunto monumental de monterrei, composto polo castelo, a igrexa, o hospital de peregrinos( xa que a vía da prata pasa por estas terras de camiño a santiago) e unha cativa aldea. Nesta acrópole medieval foi donde se imprimiu o primeiro libro escrito en galego, o misal de monterrei. Decir que ainda que a acrópole quede o carón de verín, non pertence a este concello si non o de monterrei, juer cantas veces repito a palabra jajaja. pódese subir arriba de todo no coche pero vale a pena subir andando para ir vendo como se abre ante a nosa vista a gran depresión chea de viñedos cos que se fai o viño de, si de monterrei, ese mismo neno, e o fondo as terras de portugal. cando estedes arriba fixadevos que os canóns apuntan o pais veciño.

os muiños de riamonte

No concello de ames, no val da mahia, atòpanse os muiños de riamonte, no rio do mesmo nome. estes dez muiños en ruinas menos un par deles restaurados, van subindo pouco a pouco por un val cuberto de vexetación autóctona. e como unha porta a outro tempo, tempo de muiñadas nocturnas e de festa rachada mentras se esperaba o turno para moer. arriba de todo do rio, os veciños fixeron un pozo enorme para asi ter auga e poder moer todo o ano. ainda que agora poda parecer sorprendente polos malos accesos que teñen os muiños a maioria das veces no fondo de vales polos que baixa encaixado o rio, non fai moito tempo os xovenes do rural, ian de noite de ruada, vistando os muiños para ligar cas mozas que ian a levar os sacos de grano para moer. poderiase decir que os nosos muiños eran os pubs e discotecas dun pasado non tan lonxano!!!

o castelo de pambre

Por fin, despois de varias visitas exteriores o castelo de pambre, puden coñecer o seu interior. chama a atención as casas que ten dentro do recinto, coma se fose una aldea dentro dun castelo. O castelo está en ruinas ainda que as torres seguen señoreando estas terras da sempre sorprendente comarca da ulloa. outra cousa chamativa é que o castelo está cheo de carteis avisando do perigo polo can que vixila estas nobles ruinas, e a verdade é que calqueira que fose cando o castelo estaba pechado a xente, sorprenderiase de ver sair por unha mini fiestra a grande cabeza dun can ladrando sen parar. e mais os "listos" que saltaron o muro para entrar e recibiron algún mordisco deste can tan defensor do castelo como na epoca medieval os defensores do recinto contra os ataques dos irmandiños(contase que foi a unica fortaleza de galicia que os irmandiños non puideron tomar).

costa de imende

Pasando a pedra da sal, a última zona habitada da carballesa praia de baldaio, atópase un tramo de costa totalmente salvaxe, tanto que nin estrada asfaltada ten, hai que ir pegados a costa por unha pista de terra e deixarse sorprender por esta por sorte, cuasi virxe paisaxe, reino dos surfeiros e dos pacientes pescadores de cana nas rocas. os cantís non son moi altos, pero despois as últimas montañas das terras de carballo chegan literalmente o bravo atlántico, formando uns miradores dignos do paraiso. deixo que as fotos falen por si solas, aqui o dito de vale mais unha(ou varias) imaxes que mil palabras, venlle o pelo!!!!

santuario das ermidas

Literalmente perdido entre ladeiras escarpadas, tapizadas por viñedos dos que sae o bo viño de valdeorras e tamen o da ribeira sacra, discurre o descoñecido río bibei, neste caso polo ourensán concello do bolo. nunha destas ladeiras habia fai moitos anos unha cativa capela, dedicada a virxe. un dia o bispo de astorga(estas terras de fronteira con castela pertencen a diocesis de astorga), tivo unha enfermidade moi grave e decidiu como sempre.........rezarlle a virxe desta capela, e como por arte de maxia, sanou. como agradecemento decidiu construir este maravilloso conxunto arquitectónico que pende literalmente da ladeira, composto pola igrexa, unha escola para estudar os curas e un sorpendente via crucis no que todos os pasos contan con estatuas talladas. este sitio talmente parece unha loita para ver quen consegue algo mais sorpendente, ou a natureza que aqui mostrase en estado de gracia, ou o bispo que tamén parecía mostrarse..... se vades algun día non perder de bañarse nas limpas e cristalinas augas do tan descoñecido como fermoso río bibei. aqui non hai bar...... non vive ninguén. foi a respota directa, concisa, chea de razón e explicativa que nos deu un señor cando andabamos a buscar un pola aldea.

os horreos de imo

En terras de dodro, donde o ulla empezase a converter na ría de arousa, atopámonos ca curiosa aldea de imo, unha amalgama de casas separadas por estreitas ruas nas que moitas están cubertas por tellados de viñas,e donde se vades no verán con estirar un pouco a man poderedes coller algún racimo para resfrescarse do verán destas terras que tan ben supo promocionar rosalía de castro nas suas poesias. Se subimos dende a estrada que vai para boiro, e atravesmos todo o caseríó, enriba de todo abrese unha inmensa praza que antiguamente era a eira comunal, e os seus pes, aparece este conxunto de horreos de pedra, cas paredes de madeira. toda unha grata sorpresa nestas terras prelitorais da provincia de coruña. chove miudiño miudiño chove, pola banda de laiño pola banda de lestrove!!!!!